ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η δραματοθεραπεία είναι μια ολιστική μέθοδος ψυχοθεραπείας, η οποία χρησιμοποιεί το θέατρο για να απευθυνθεί στο «όλον» του ανθρώπου με σκοπό την πρόληψη και τη θεραπεία. Εμφανίστηκε στη Μ. Βρετανία στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ενώ στη χώρα μας έφτασε τη δεκαετία του 1980. Χαρακτηρίζεται ως μια βιωματική μέθοδος ανάπτυξης της προσωπικότητας, η οποία προωθεί τη δημιουργικότητα, τη φαντασία, τη γνώση, την εσωτερική αναζήτηση και εξέλιξη. Ανήκει στις ψυχοδυναμικές θεραπείες και αντλεί τις γνώσεις της από την ψυχοθεραπεία, την κοινωνική ανθρωπολογία και το θέατρο. Η δραματοθεραπεία έχει τις ρίζες της στο αρχαίο θέατρο και στις αρχαίες θεραπευτικές τελετουργίες .Eχει συνθετικό χαρακτήρα και κινείται μεταξύ της επιστημονικής και της παραδοσιακής αντιμετώπισης της υγείας. Βασίζεται κυρίως στην αντίληψη ότι το θέατρο περιέχει ενδογενείς θεραπευτικές ιδιότητες και στοχεύει μεταξύ άλλων στην ανάπτυξη των δημιουργικών δυνατοτήτων που βρίσκονται κρυμμένες στον ίδιο τον άνθρωπο.
Στόχοι της δραματοθεραπείας :
- η προσωπική ανάπτυξη,
- η αύξηση της αυτοεκτίμησης,
- η απομάκρυνση των αισθημάτων ενοχής και ανεπάρκειας,
- η καλλιέργεια της αγάπης και της αποδοχής του εαυτού,
- η ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης,
- η αύξηση της Συνειδητότητας, και η αυτογνωσία
- η εσωτερική αφύπνιση και η διεύρυνση της Εσωτερικής κατανόησης,
- η έκφραση των συναισθημάτων και το άνοιγμα της Καρδιάς,
- η δράση , το μοίρασμα η ανταλλαγή και η επικοινωνία και τέλος
- το βίωμα της «μεταφυσικής» εμπειρίας του «εδώ και τώρα».
Η Συνεδρία
Οι συνεδρίες της δραματοθεραπείας είναι ομαδικές και γίνονται με συχνότητα μία φορά την εβδομάδα και διάρκεια 1 ½ ώρας τη φορά. Σε κάθε συνεδρία οι συμμετέχοντες διερευνούν θέματα που τους απασχολούν σαν να ήταν ηθοποιοί στα έργα τους .Η εκδραμάτιση των ρόλων θεωρείται το κύριο μέσο θεραπείας, αλλά και διάγνωσης των θεμάτων των συμμετεχόντων. Η δουλειά του θεραπευτή, έχει ως στόχο να ενεργοποιήσει τους θεραπευτικούς μηχανισμούς του σώματος μέσα σε μια διαδικασία ψυχοθεραπευτικής αυτο-διερεύνησης χρησιμοποιώντας τη δραματική μέθοδο. Ο συμβολισμός, η μεταφορά , το παιχνίδι των ρόλων και το βίωμα του «εδώ και τώρα» αποτελούν τα κυριότερα εργαλεία της δραματοθεραπείας.
Δομή Συνεδρίας
Στη δραματοθεραπεία χρησιμοποιούνται ως θεραπευτικά μέσα
- η χρήση της αναπνοής ,
- η ρυθμική κίνηση,
- οι δονήσεις,
- οι ασκήσεις χαλάρωσης,
- το άνοιγμα της φωνής,
- οι μύθοι και τα παραμύθια,
- οι ήχοι και οι τελετουργίες,
- η κατασκευή ιστοριών,
- οι θεατρικοί ρόλοι,
- η αφήγηση ,
- η εκδραμάτιση,
- η χρήση της ουδέτερης μάσκας ,
- η θεραπευτική αξιοποίηση των τεσσάρων στοιχείων της φύσης,
- οι αυτοσχεδιασμοί ,
- η χρήση της τεχνικής του «play- back»,
- η συζήτηση και το μοίρασμα.
Σε ποιους απευθύνεται
Οι συνεδρίες δραματοθεραπείας απευθύνονται σε κάθε ενδιαφερόμενο, ανεξάρτητα φύλου, ηλικίας, γνώσεων .Δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη εμπειρία ή γνώση σχετικά με την θεατρική τέχνη. Απαραίτητη θεωρείται η διάθεση για απελευθέρωση της έκφρασης και των ικανοτήτων μας με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση του παραγωγικού μας δυναμικού.
ΧΟΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η χοροθεραπεία αποτελεί μα εναλλακτική μέθοδο ψυχοθεραπείας που χρησιμοποιεί στην θεραπευτική διαδικασία την εξελικτική κίνηση, την κινητική έκφραση και τον χορό, μέσα από τα οποία , το άτομο μπορεί να εμπλακεί δημιουργικά σε μια διαδικασία προσωπικής ολοκλήρωσης και ανάπτυξης. Η θεωρητική βάση της χοροθεραπείας αντλείται από τον χορό, την ψυχολογία, την νευροψυχολογία, την ψυχιατρική, την δυναμική των ομάδων και την ανάλυση της κίνησης Ο χορός θεωρείται ως η αρχαιότερη των τεχνών και ως μια από τις αρχαιότερες μορφές ψυχοθεραπείας που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα καθώς προάγει την αφύπνιση της σωματικής μνήμης, εφευρίσκοντας τρόπους επανασύνδεσης του ανθρώπου με τις ρίζες. του.
«Χορεύω μπορεί κάλλιστα να σημαίνει θυμάμαι με το σώμα μου» France Scott Billmann.
Χαρακτηριστικά της Χοροθεραπείας
Η Χοροθεραπεία είναι μια δημιουργική διεργασία η οποία μέσα από συμβολικές διαδικασίες και κινητικές μεταφορές εξερευνά νέους τρόπους έκφρασης και συμπεριφοράς συνδέοντας εξελικτικά το φυσικό σώμα με το συναισθηματικό , ενισχύοντας έτσι τη δόμηση ή την αναδόμηση της εικόνας του σώματος και την αίσθησης της ταυτότητας . Τα βασικά χαρακτηριστικά της, είναι ότι χρησιμοποιείται η γλώσσα του σώματος και η μη λεκτική διάσταση της επικοινωνίας – η οποία αποτελεί τρόπο έκφρασης – προκειμένου να παρακινηθεί η επικοινωνία. Η κίνηση από κοινού μέσα σε ένα θεραπευτικό περιβάλλον βοηθά να επανακαθιερωθούν ενσωματωμένα κινητικά μοτίβα, υποκινώντας και υποστηρίζοντας την ολοκλήρωση συναισθημάτων, σκέψεων και πράξεων. Η εμπλοκή στη δημιουργική διαδικασία κίνησης μέσα από τον αυτοσχεδιασμό έχει μεγάλη θεραπευτική αξία. Το άτομο μαθαίνει μέσα από νέους τρόπους κίνησης του σώματος του, να βιώνει νέες εμπειρίες.
Αρχές της Χοροθεραπείας
- Η κίνηση είναι ο πιο βασικός και ο πιο άμεσος τρόπος επικοινωνίας μας,
- Οι προσωπικές μας κινήσεις εκφράζουν την στάση μας και την αντίληψή μας για το περιβάλλον, τους άλλους και τον εαυτό μας,
- Τα συναισθήματά μας, οι σκέψεις μας και οι αποφάσεις μας μπορούν να γίνουν πιο κατανοητά και αναγνωρίσιμα καθώς μαθαίνουμε να παρατηρούμε το σώμα μας,
- Το σώμα έχει μνήμη
- Η έκφραση της κίνησης μας αντανακλά την ψυχικό δυναμικό μας,
- Μια αλλαγή στην κίνησή μας ενεργοποιεί και μια αλλαγή στη συμπεριφορά μας,
- Όσο μεγαλύτερη διάσταση του κινητικού μας δυναμικού εκφράζεται, τόσο καλύτερα είναι δυνατόν να ανταπεξέλθουμε στις αλλαγές και στις πιέσεις που δεχόμαστε από το εσωτερικό ή εξωτερικό μας περιβάλλον.
ΗΣυνεδρία
Οι συνεδρίες της χοροοθεραπείας είναι ομαδικές και γίνονται με συχνότητα μία φορά την εβδομάδα και διάρκεια 1 ½ ώρας τη φορά. Σε κάθε συνεδρία οι συμμετέχοντες διερευνούν θέματα που τους απασχολούν μέσα από την εκφραστική κίνηση, το χορό , τη συζήτηση και το μοίρασμα. Ο θεραπευτής εστιάζει στην κινητική συμπεριφορά των συμμετεχόντων όπως αυτή αποκαλύπτεται μέσα στη θεραπευτική διαδικασία. Η κίνηση του σώματος χρησιμοποιείται από τον θεραπευτή σαν μέσο εκτίμησης και αξιολόγησης αλλά και σαν «σημείο» ενδεικτικό της θεραπευτικής παρέμβασης.
Τα Εργαλεία της Χοροθεραπείας
- Το σώμα
- Ποιότητα της κίνησης- Δυναμική της κίνησης-Ρυθμοί της κίνησης
- Κενός χώρος
- ροή της ενέργειας
- βαρύτητα- κέντρο βάρους
- επίπεδα- άξονας κίνησης
- κατευθύνσεις
- ισορροπία- ευθυγράμμιση
- αναπνοή
- ένταση- χαλάρωση
- συμβολικές κινήσεις
- παιχνίδι αντιθέτων
- καθρέφτισμα- αντανάκλαση
- φωνή- φωνήματα- ηχώ κινητικών εκφράσεων
- συμμετρία
- επανάληψη
- συντονισμός- συγχρονισμός
- βλεμματική επαφή
Οφέλη της Χοροθεραπείας
Η χοροθεραπεία χρησιμοποιώντας τις ποιότητες της κίνησης (χρόνο, χώρο, βάρος και ροή) επιδρά άμεσα στην αντιληπτό-κινητική και αισθητήριο-κινητική ανάπτυξη και οργάνωση του ατόμου. Έτσι το βοηθάει να αναπτύξει την εσωτερική αίσθηση του χρόνου, του χώρου ή της ροής ενέργειας, καθώς και την αίσθηση του κέντρου βάρους ή την αίσθηση του «φυσικού εαυτού». Θετικές αλλαγές προκύπτουν σύντομα στο επίπεδο της συμπεριφοράς, καθώς η χοροθεραπεία συμβάλλει στη διεύρυνση της κίνησης με αποτέλεσμα να διευρύνεται παράλληλα και το εύρος των επιλογών του ατόμου, καθώς και η ικανότητα του για σκέψη και αφαίρεση. Στοιχεία που επιδρούν επίσης στην εξέλιξη της εικόνας του σώματος αποτελούν η επένδυση θετικών συγκινήσεων στο σώμα, η διαφοροποίηση του σώματος από το περιβάλλον, η αναγνώριση των μερών του σώματος και της μεταξύ τους σχέσης καθώς και η κίνηση στο χώρο. Επίσης η εστίαση, ο συντονισμός και ο συγχρονισμός με την ομάδα βοηθούν στη δημιουργία ενός υποστηρικτικού περιβάλλοντος αυτοδιερεύνησης καθώς αναπτύσσονται σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στα μέλη της ομάδας και τον χοροθεραπευτή
Στόχοι της Χοροθεραπείας
- βελτίωση της σχέσης με το σώμα
- απελευθέρωση καταπιεσμένων & ασυνείδητων συναισθημάτων
- ανασυγκρότηση του εγώ
- εστίαση και ανάπτυξη της πρωτοβουλίας
- ενίσχυση της αυτοπεποίθησης
- αύξηση της εμπιστοσύνης
- επικοινωνία και αύξηση της κονωνικοποίησης
- αποφόρτιση από το άγχος
- πρόληψη και αντιμετώπιση ψυχικών, συναισθηματικών και ψυχοσωματικών προβλημάτων, όπως η κατάθλιψη και οι αγχώδεις διαταραχές
- ανακάλυψη του εαυτού μέσα από την κινητικότητα του σώματος & τη χαρά του παιχνιδιού
Σε ποιους απευθύνεται
Οι συνεδρίες χοροθεραπείας απευθύνονται σε κάθε ενδιαφερόμενο, ανεξάρτητα φύλου, ηλικίας, γνώσεων .Δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη εμπειρία ή προηγούμενη γνώση σχετική με το χορό. Απαραίτητη θεωρείται η διάθεση για απελευθέρωση της εκφραστικής μας κίνησης και των δυνατοτήτων μας με στόχο την καλύτερη δυνατή επαφή με το φυσικό και συναισθηματικό μας σώμα.
ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ- ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Η ζωή είναι ένας διαρκής αυτοσχεδιασμός, μια συνεχής διαπραγμάτευση με το άγνωστο. Ο αυτοσχεδιασμός είναι η τέχνη της σύνθεσης στη στιγμή, ένας καθρέπτης του διαλόγου που αναπτύσσει ο άνθρωπος με όλα τα δεδομένα, συνειδητά και ασυνείδητα, στο χώρο και το χρόνο, διαγράφοντας έτσι την προσωπική του πορεία και ιστορία που τον διακρίνει στην επαφή του με το σύνολο.
Η κίνηση του καθενός είναι μοναδική, είναι η αντανάκλαση της προσωπικότητάς και της εμπειρίας του από τον κόσμο, και το σώμα ο τόπος όπου οι εμπειρίες αυτές έχουν καταγραφεί. Μέσα λοιπόν από τον αυτοσχεδιασμό μπορούμε να μάθουμε για τον κόσμο , εισερχόμενοι σε έναν καινούργιο και γεμάτο κόσμο πηγαίας εξερεύνησης, επαφής, επικοινωνίας , δημιουργίας και έκφρασης.
Στο μάθημα της εκφραστικής κίνησης και του αυτοσχεδιασμού θα ασχοληθούμε με τα στοιχεία της προσωπικής κίνησης και παρουσίας των συμμετεχόντων, όπως ο χώρος, χρόνος, τα επίπεδα, την εύρεση της προσωπικής κινητικής ταυτότητας και τη δυναμική. Μέσω των εικόνων και της παρατήρησης, της ευαισθητοποίησης της κιναίσθησης και των «φυσικών» σωματικών ασκήσεων , οι συμμετέχοντες θα μάθουν να δημιουργούν κίνηση εκ του μηδενός με εργαλείο το δικό τους σώμα και πνεύμα και με στόχο ένα ανασυγκροτημένο, επικοινωνιακό, δημιουργικό και «ανοιχτό» σώμα.
Το μάθημα του αυτοσχεδιασμού ασχολείται με συνδυασμούς εναλλακτικών τρόπων αφύπνισης του σώματος και των αισθήσεων και διεύρυνσης της κίνησης μέσα από την επαφή με το ακατέργαστο πρώτο υλικό που θα προκύψει από την ατομική αναζήτηση αλλά και συλλογικά με τα εργαλεία της κίνησης και του ήχου. Βασικό πυρήνα των μαθημάτων αποτελούν η μελέτη της κίνησης -πέραν των κινητικών στερεοτύπων- βάσει της εφαρμογής της αυθεντικής κίνησης, η ροή της ενέργειας μέσα από την επαφή, το μοίρασμα και την ανταλλαγή, η ενδυνάμωση και η χαλάρωση μέσα από την πλήρη γνώση του κιναισθητικού μας κώδικα και τον αυτοσχεδιασμό ως εργαλείο της ελεύθερης έκφρασης και της σύνθεσης. Το μάθημα θα πραγματοποιείται μα φορά την εβδομάδα με διάρκεια 1 ½ ώρας τη φορά .
Δομή μαθήματος
Το μάθημα της εκφραστικού κίνησης-αυτοσχεδιασμού συνδυάζει τεχνικές βασισμένες σε στοιχεία , contact , butoh, Alexander technique, yoga, primitive expression κ λ. π , ως ζέσταμα στο πρώτο μέρος του, ενώ στο δεύτερο επικεντρώνεται σε ασκήσεις αυτοσχεδιασμού και σύνθεσης, ενσωματώνοντας ενίοτε στοιχεία που σχετίζονται με τον ήχο. Πιο αναλυτικά το μάθημα περιλαμβάνει
- Ομαδικό ζέσταμα (μυών – αρθρώσεων)
- Ενεργειακές ασκήσεις
- Ασκήσεις εδάφους
- Τεχνικές αναπνοής – χαλάρωσης
- Συνειδητότητα στάσης σώματος – άξονας
- Αρχές κίνησης (βαρύτητα, ελαφρότητα, άνωση κ .λ .π)
- Ασκήσεις ισορροπίας, κίνηση- ακινησία
- Ενεργοποίηση του κέντρου του σώματος
- Αισθητικοκινιτική αντίληψη της περιφέρεια του σώματος
- Ασκήσεις αυτοσχεδιασμού και σύνθεσης
- Φαντασία -Οραματισμός – Αύρα
Στόχος
Ο αυτοσχεδιασμός , ως οργανωμένο μάθημα, επιχειρεί να μας φέρει σε επαφή με το πραγματικό μας συναίσθημα , την πρωταρχική μας ανάγκη για έκφραση και το αυθεντικό μας σώμα , μέσα από τον χορό ,την απελευθέρωση της έκφρασης και την επανεκπαίδευση της κίνησης μας. Στόχος μας λοιπόν είναι να μάθουμε να συνειδητοποιούμε τις ανάγκες του σώματος μας, αναγνωρίζοντας τις όποιες εντάσεις μας, σωματικές ή νοητικές, και εμπιστευόμενοι τις εσωτερικές μας παρορμήσεις να απελευθερωθούμε ,δίνοντας σχήμα και μορφή στην ενέργεια που υπάρχει μέσα μας.
Οφέλη
- καλύτερη ροή της ενέργειας
- πλαστικότητα στην κίνηση
- ευλυγισία – δύναμη
- έλεγχος μέσα από την επίγνωση του σώματος
- ανάπτυξη εξωλεκτικής επικοινωνίας
- αλλαγή και απόλαυση στην κίνηση
- δημιουργία και έκφραση
- συνειδητότητα
Που απευθύνεται
Το μάθημα απευθύνεται σε νέους ή ενήλικες , που έχουν ασχοληθεί λίγο ή πολύ με την κίνηση και θα ήθελαν να δοκιμάσουν μια δημιουργική διαδικασία που περιλαμβάνει τον ήχο σαν επιπλέον στοιχείο. Επίσης απευθύνεται σε χορευτές, ηθοποιούς, μουσικούς, ‘performers’, που θα ήθελαν να συναντηθούν με άλλους καλλιτέχνες και να μοιραστούν εμπειρίες από τις πρακτικές τους και τέλος σε όσους αγαπούν την κίνηση και θα ήθελαν να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό , επιθυμώντας να αποκτήσουν πιο βαθιά επίγνωση του εαυτού τους, αφυπνίζοντας τη φυσική τουs ύπαρξη και καλλιεργώντας το σώμα τουs, μέσα από μια πρακτική αυτοδιερέυνησης, μέσω της πηγαίας έκφρασης, του εσωτερικού ρυθμού και του αυτοσχεδιασμού.